Hieronder het artikel uit het Bibliotheekblad.
In juli 2014 verbleef Wia Huisman-Smeenk (consulent Leesbevordering en Informatievaardigheden Bibliotheken Appingedam, Delfzijl, Loppersum, Menterwolde, Oldambt, Pekela en Veendam) drie weken in Ghana om Biblionef Ghana en scholen te adviseren op het gebied van leesbevordering en het opzetten van een bibliotheek. ‘Met 100 boeken breng je een hele wereld binnen’.
Wia Huisman trok al twee keer eerder naar Afrika als vrijwilligster voor
Biblionef Nederland: in 2011 en 2012 heeft ze samen met collega Wil de Jong twee bibliotheken opgezet
in Adawso en Okorase (Ghana) en een bibliotheek
in Kenia. Deze keer ging haar dochter Janneke Huisman, leerkracht op SBO het Keerpunt in Utrecht, mee.
‘Dat maakte de reis extra bijzonder. Uiteindelijk is Janneke de oorzaak van mijn passie voor dit werk. Zes jaar geleden - ze zat toen nog op de pabo - deed ze vrijwilligerswerk op een school in Zuid-Afrika. Ze belde me en zei: ‘Mam, je raadt nooit waar ik mee bezig ben. Ik zet hier een bibliotheek op in de school!’ Dat maakte wat in me los: wat Janneke doet, moet ik als moeder en als bibliothecaris toch ook kunnen! Een ontmoeting met iemand van Biblionef Nederland deed de rest.
Wat deze reis ook anders maakte, was het besef dat je met weinig geld zo veel kunt doen. Ik realiseerde me bovendien dat we in feite bezig zijn met een Ghanese variant van de Bibliotheek
op school. Het enige wat afwijkt, is het ontbreken van V@School. In plaats daarvan werken ze met een dik schrift en met boekhoekjes zoals wij ze vroeger hadden. De monitor is in dit geval Biblionef Ghana, of iemand zoals ik. Want sinds deze reis ben ik volledig gegrepen. Volgend jaar kom ik er zeker terug.’
Bibliotheek op school
Samen met Patricia Arthur, vertegenwoordiger van
Biblionef Ghana, heeft Huisman een tweedaagse workshop verzorgd voor leerkrachten rondom leesbevordering. Tijdens deze workshop kwam ook aan de orde hoe je een schoolbibliotheek kunt opzetten en gebruiken. Verder hebben ze zes scholen bezocht in Takoradi, Accra en de regio Volta, om daar advies te geven over leesbevordering en het opzetten van een schoolbibliotheek en van leesclubs. Ook zijn de twee bibliotheken in Adawso en Okorase bezocht die in 2011 zijn opgezet.
‘Ik heb geprobeerd, in samenwerking met de scholen en Biblionef Ghana, om een lijn uit te zetten waarin alle elementen van de Bibliotheek
op school zitten. Wij hebben boeken gegeven, er is een tweedaagse workshop geweest voor de leerkrachten die dit binnen de school opzetten en uitvoeren en er is overleg met leerkrachten en directies van de scholen geweest om leesbevordering onder de aandacht te brengen. Samen hebben we een soort leesplan bedacht. Boeken worden uitgeleend met een eenvoudig schriftelijk uitleensysteem. Volgende zomer gaan we de scholen weer bezoeken, om de situatie te monitoren.’
Eldorado
‘Steeds werden we met alle egards ontvangen door de hoogwaardigheidsbekleders van het dorp: de
chief, de
queen mother, de priester en de imam, allemaal in vol ornaat. Er was ook altijd iemand van de
Ghana Library Organisation bij. En dat allemaal om het belang van lezen en leesbevordering te onderstrepen.’
Op de scholen werden ze verwelkomd door dansende en zingende kinderen en het hele dorp liep uit om hen te ontmoeten. Janneke Huisman las het verhaal Horns only voor met het vertelkastje, de kinderen droegen gedichten voor en lazen verhaaltjes voor uit de boeken die ze al eerder van Biblionef Ghana ontvangen hadden. Het was een groot feest.
‘Voor elk van de zes scholen die we bezochten, hadden we 100 boeken bij ons. Met die 100 nieuwe boeken breng je veel meer dan de boeken alleen: er komt een hele wereld binnen. Voor het eerst heb ik de boeken in Ghana zelf gekocht. Dan weet je zeker dat je goed aansluit bij de cultuur van het land. Bovendien draag je bij aan de lokale economie.
Het meest ontroerd raakte ik in Volta, de armste regio van Ghana. Ouders zijn er de hele dag bezig voor een minimaal inkomen, bijvoorbeeld door op de markt een ananas te verkopen. Ze hebben nauwelijks tijd voor hun kinderen. Een bibliotheek op school is dan een eldorado voor de leerlingen. Na schooltijd kunnen ze in de bibliotheek lezen. Dat draagt bij aan hun kans om te ontsnappen uit de spiraal van armoede. Door vijftien minuten per dag te lezen leert een kind jaarlijks 1000 nieuwe woorden.'
Biblionef
Biblionef is een internationaal netwerk van onafhankelijk opererende organisaties met dezelfde naam en doelstelling. De Nederlandse organisatie bestaat sinds 1991. De Biblionef-organisaties stellen nieuwe, mooie en spannende kinderboeken ter beschikking aan kinderorganisaties in ontwikkelingslanden. Ze verzenden die wereldwijd naar kleinschalige lees- en ontwikkelingsprojecten, naar scholen en kindertehuizen. Ook worden braille- en grote letterkinderboeken verstrekt aan visueel gehandicapte kinderen.
Met haar activiteiten speelt Biblionef in op het VN kinderrechtenverdrag, dat stelt dat landen de vervaardiging en verspreiding van kinderboeken dienen aan te moedigen. Ook dragen de activiteiten bij aan de realisering van het tweede millenniumdoel ‘Elk kind naar school’, omdat scholen goede leermiddelen nodig hebben. Plezier in lezen bevordert de alfabetisering en helpt een solide basis te leggen voor kennis en bewustzijn.
Biblionef Ghana bestaat bijna een jaar en heeft al meer dan 40 scholen in Ghana van boeken voorzien. Elke school ontvangt voor de eerste keer 125 boeken. Ze moeten daarvoor wel actief iets opzetten met de boeken en leesbevordering. Veel scholen kiezen voor een bibliotheek en een leesclub. De kinderen gaan dan na schooltijd in de bibliotheek lezen om hun leesniveau, vooral van het Engels, omhoog te krijgen. Want ze krijgen vanaf dat ze naar school gaan les in het Engels.
Actie
Voorafgaand aan de reis is
een actie gehouden om geld in te zamelen om boeken te kunnen kopen. Voor de
€ 3385 die ze binnen kregen, zijn 1202 boeken, 2 vertelkastjes met vertelplaten, knuffels bij boeken en 6 Scrabble spelletjes gekocht. Ook werd aan Emmanuel Nkrumah van
Compassion for Humanity uit Adawso en Okorase en aan John Agbley van Viewpoint uit de Voltaregio 200 cedi gegeven voor hun eigen project.
In 2015 gaan moeder en dochter Huisman opnieuw twee weken naar Ghana om de zes scholen en de bibliotheken in Adawso en Okorase te bezoeken en de voortgang te motiveren. Daarnaast willen ze Patricia Arthur ondersteunen bij een festival rondom het (voor)lezen.
Financiële steun is zeer welkom.
Het artikel is ook te vinden op
